amalinks wokungena

Breaking News

Uzulu Usola Ukuntshontshwa Kwegolide Lisiyathengiswa Phandle Kwelizwe


FILE - Gold bars are pictured at a plant of gold refiner and bar manufacturer Argor-Heraeus SA in Mendrisio, southern Switzerland, April 6, 2009.
FILE - Gold bars are pictured at a plant of gold refiner and bar manufacturer Argor-Heraeus SA in Mendrisio, southern Switzerland, April 6, 2009.

Uzulu sesole kakhulu ukuhuquluzwa kwamatshe aligugu kulandela ukubotshwa kowesilisa weZimbabwe kweleSouth Africa ngempelasonto esetheswa icala lokuzama ukungena kulelolizwe ngudlu legolide elibiza R11 million (US$733,000).

UMnu Tashinga Nyasha Masinire umiswe enkantolo yeKempton Park ngoMvulo wakhululwa ngeR100,000 yesibambiso i-bail.

UMasinire ubotshwe esanda kwehla egcekeni lendizamtshina eleOR Tambo Internatinal Airport evela eHarare.

Wake wasebenza engumtshayeli kaNkosazana Henrietta Rushwaya, yena obotshwe nyakenye egcekeni leRobert Gabriel Mugabe International Airpot eHarare laye ezama ukuphuma legolide ngudlu.

Kodwa uRushwaya wethule umbiko izolo elandula ukuthi igolide elitholakale kuMasinire ngelakho. Uthe njalo kasamsebenzeli ngoba watshiya umsebenzi nyakenye.

Uhulumende uthi ilizwe lilahlekelwa yimali yiUS$1 million ngenyanga ngenxa yabantu abaphuma legolide ngudlu besiyalithengisa phandle. Lokhu kutsho ukuthi ngomnyaka ilizwe lilahlekelwa yiUS$1,2 billion.

Inhlanganiso yeInternational Crisis Group (ICG) yona ithi yedlula US$1,5 billion.

Ngesikhathi samadayimala eyegejwa eMarange umuyi uMnu Robert Mugabe waveza ukuthi kwantshontshwa amadayimana angena kuUS$15 billion ngabantu ababephuma lawo ngudlu.

Udaba lukaMasinire lolu lucunule abantu abanengi abathi uhulumende kumele athathe amanyathelo aqinileyo ukuze kuqedwe ukuhuquluzwa kwenotho yelizwe.

“Lobu yibusela obutsha bokuntshontsha izimali osobusenzakala okumele ukuthi uhulumende akukhangelisise, sibi sama-border nja kulokuxegisa okumele kulungisiswe ukuxe umnotho wethu uhambe,” kutsho isisebenzi selinye ibhanga uMnu Patrick Sibanda.

Ilunga leZanu PF uMnu Believe Gaule uthi inkohlakalo eseZimbabwe yiyo enza kubelula ukuthi abahuquluzi baphume legolide.

Ukudlula kwamatshe la aligugu eairport eZimbabwe aze ayebanjwa eairport yakweleSouth Africa, kuyatshengisa ukuthi amasela la alabantu asebenza labo endaweni zonke lapho okudlula khona izinto lezi. Kuyatshengisa ukuthi kule-corruption enkulu,” kutsho uGaule.

Abanye bathi okwenza abantu baphume legolide yikuthi inkampani kahulumende, iFidelity Printers, eyiyo yodwa evunyelwa ukuthenga igolide eZimbabwe, ilithenga ngemali ephansi kakhulu nanku ikhilogram elilodwa ilithenga ngeUS$44,000 kuthi phandle kwelizwe abantu balithengisa ngemali efika kuboUS$60,000 ngekhilogram.

“Kwenziwa yizinto ezinengi, kodwa into enkulu yikubana ukuthengwa lokuthengiswa kwegolide kungani kulokhe kubanjwe nguhulumende. Enjalo uhulumende esingeke wathi uzabhadala imali esingathu i-competitive ku-world market,” kutsho ingcwethi kwezenotho uMnu Reggie Shoko.

Usomabhizimusi njalo elunga leMDC Alliance uMnu Edwin Ndlovu uthi amasela akuhulumende alesandla kudaba lokwebiwa kwegolide.

“Yi-cartel, yi-system, yiyo ebancedisa ukuthi baphume lama-minerals lawa ogolide lakho konke bewantshontsha behamba lawo phandle kwelizwe. Siyakhumbula ukuthi kwake kwaba lamadayimana eChiadzwa kodwa ilizwe alizange lithole lutho,” kutsho uMnu Ndlovu.

Lanxa abanye besithi uhulumende kumele aqede ubusela lobu, uNdlovu uthi isisombululo yikuthi kukhitshwe yena uhulumende weZanu PF kufakwe owebadla lakhe.

“Kumele sifake amakhanda ndawonye njengabantwana beZimbabwe sikhiphe uhulumende kaMnangagwa lowu kungene-ke ibandla leMDC Alliance lizafika lilungise litshintshe izinto,” kuthembise uNdlovu.

UMasinire uzaphindela njalo enkantolo mhlaka 1 ngoNtulikazi.

Umsekeli kamphathintambo obona ngezenjiwayo eZimbabwe uMnu Polite Kambamura utshele iStudio 7 ukuthi uhulumende uzathatha amanyathelo aqinileyo okwenqabela izehlakalo ezinje.

please wait

No media source currently available

0:00 0:06:01 0:00

XS
SM
MD
LG