amalinks wokungena

Breaking News

Banengi Abantu beZimbabwe Ababanjwa Besephula Imithetho Yokuhlala Kwele South Africa


FILE - Izizalwane zeZimbabwe ezihlala kwele South Africa zilungisa amaphepha okusebenza kulelolizwe.
FILE - Izizalwane zeZimbabwe ezihlala kwele South Africa zilungisa amaphepha okusebenza kulelolizwe.

Izizalwane zeZimbabwe zihamba phambili kunani labakwamanye amazwe abephula imithetho yokungena lokuphuma kwele South Africa.

Lokhu kuvezwe ngumphathintambo wogatsha lwendaba zasekhaya, uMnumnzana Malusi Gigaba, embikweni awethule ngoLwesithathu.

Umbiko owethulwe nguGigaba uveza ukuthi nyakenye kulesizalwane seZimbabwe esibanjwe silesidindo sokuzibazela esogatsha lwendaba zasekhaya emngceleni weBeitbridge.

Ukhombisa njalo ukuthi kubanjwe izizalwane zeZimbabwe ezedlula izinkulungwane ezine (4,301) ezibanjwe zizama ukungena kwele South Africa ngokungekho emthethweni ngesikhathi samakhefu ekhisimusi lePhasika.

Ziphose zifike izinkulungwane ezintathu 2,907 izizalwane zeZimbabwe ezitshelwe ukuthi azisavunyelwa ukungena kwele South Africa okweminyaka kwabanye efika emihlanu ngenxa yokweqa imithetho yokungena elizweni.

FILE: Abantu bokuza balungiselwa amaphapha okuhlala kwele South Africa.
FILE: Abantu bokuza balungiselwa amaphapha okuhlala kwele South Africa.

UGigaba uthi ngomnyaka ofanayo amasotsha alondoloza umgcele abambe abeZimbabwe abedlula ikhulu (237) bezama ukungena elizweni ngokungekho emthethweni. La amanani atshiya phandle labo abangabonwanga ngabomthetho, labesebevele bephakathi kwelizwe ngalesi sikhathi.

“Lokhu kutsho ukuthi imingcele yethu isengozini yokufohlelwa yilabo abangena ngokungekho emthethweni bencedisana lezinye iziphathamandla. Sikhuthaza izihambi ukuthi zingabi yingxenye yale inkohlakalo besesicela njalo ukuthi kungabi khona obhadalela usizo logatsha lwethu ngokungekho emthethweni.”

IZimbabwe itshintshana leMozambique ukukhokhela iqula labakwamanye amazwe abephula imithetho yokungena kwele South Africa besekulandela iLesotho leBotswana.

Kodwa-ke izizalwane zeZimbabwe kwele South Africa zithi lincane kakhulu leli nani nxa kukhangelwa bonke abasuke eZimbabwe bezodinga amadlelo aluhlaza kwele South Africa. Ezinye izizalwane zeZimbabwe zithi leli nani lilakho ukukhula ngekhefu lephasika lelekhisimusi lonyaka, njengoba ukulunga kwezomnotho kulokhu kuhamba ngesiqubu sonwabu.

UMnu. Greatman Mkhwebu uthi ukuze loluhlupho luphele eleSouth Africa kufanele lenze kube lula ukuthola amaphepha okusebenza kuleli okuyinto enza inengi labeZimbabwe lingene ngokungekho emthethweni.

“Utholukuthi uyasebenza lapha, udinga amaphepha okusebenza awe work permit uzolinda uyahamba uyajika uyahamba uyajika iminyaka ize iphele eyi 15. Njalo kwesinye isikhathi uthole ukuthi uhambile eZimbabwe sewuyabuya lapha unikezwa ilanga elilodwa kumbe amabili emgceleni. So, ngemva kwala malanga kumele ube sewuhambile kanti wena uyazazi uyasebenza. Uzobuyela nini ekhaya ngoba abelungu bayakufuna labo emsebenzini la.”

FILE - Izizalwane zeZimbabwe ezisebenza emapulazini kwele South Africa zihlezi endlini yazo yokulala.
FILE - Izizalwane zeZimbabwe ezisebenza emapulazini kwele South Africa zihlezi endlini yazo yokulala.

Kodwake umqondisi wenhlanganiso alwela amalungelo ezizalwane zeZimbabwe kwele South Africa eye Phoenix Foundation of Zimbabwe, uMnu. Dumisani Nleya, yena uthi uhulumende weZimbabwe kuzafuze enze okwedlula lokhu akwenza manje ukuze anakakele izizalwane zakhe ngokugcweleyo zekele ukubalekela kwamanye amazwe.

“Bengicabanga ukuthi igovernment enstha yaseZimbabwe kufanele yenzele abantu imisebenzi ukuze abantu abafisa ukuba phandle kwamazwe loba abahlala phandle kwelizwe babuyele elizweni labo. Ngabe kuthiwa iyawenza umsebenzi wayo ukuthi i-Embassy yayo, lama Consulate abo kube lula ukuthi umuntu ovele eselapha eSouth Africa adinge incwadi sokuhambisa ezama passports.”

Ugatsha lwendaba zasekhaya luthi izisebenzi zalo, amapholisa, amasotsha, abezemithelo labezemvelo bazabe begcwele emingceleni yonke yelizwe ngaleli khefu lePhasika ukuze kwenqatshelwe ukwephulwa kwemithetho yokungena lokuphuma kwele South Africa.

Udaba Esilethulelwe NguBenedict Nhlapho
please wait

No media source currently available

0:00 0:03:34 0:00

XS
SM
MD
LG